عنوان : تأملی در حقانیت قرآن کریم (با رویکرد پاسخ به شبهات بین المللی)
پدیدآورند: حسین رضایی
یکى از روشهاي مقابله با دین اسلام که البته امروزه شدت بیشتری به خود گرفته، ترویج شبهات علیه قرآن کریم است. با توجه به اينكه قرآن کریم مهم‌ترین سند اعتبار اسلام و اصلیترین حجت بر حقانیت و رسالت خاتم پیامبران (ص) است، ایجاد تردید در ذهن معتقدان به قرآن، زمینه اجرایی شدن آن را سست و با تردید در آن، دلیلی بر گرایش به دین خاتم برای سایرین نیز باقی نخواهد ماند. لذا شبهات متنوعی، خصوصاً در سطح بین المللی حول قرآن کریم مطرح شده، به عنوان مثال موضوع اسطوره انگاری قصص قرآنی، نه تنها در میان خداناباوران، بلکه در نگاه برخی مستشرقان از قبیل هنري ماسیه، رژی بلاشر، تئودور نولدکه و امثالهم نیز مشاهده میشود. آنها قرآن را عاري از واقعنمایی دانسته و پنداشتهاند که گزارههای تاریخی قرآن، سخنانی است که پیامبر (ص) آنها را از گذشتگان و محیط فرهنگی-اجتماعی عصر خود به عاریت گرفتهاست. یا موضوع اثرﭘﺬﻳﺮي ﻗﺮآن از اشعار جاهلی با ادعای برخی قرآنپژوهان اروپایی از قبیل پُوِر، ویلیام تسدال، لويس شيخو، آلویس اسپرنگر و کلمن آوار در دو قرن اخیر شدت یافت. دلیل اصلی آنان نیز بر این ادعا، تشابه بین برخی آیات قرآن با اشعار جاهلی بود. یا وجود تشابهات و همخوانیهای ظاهری میان برخی از آیات قرآن کریم بـا کتـاب مقـدّس (خصوصاً تورات)، باعث به وجود آمدن ادعای تأثّر قرآن کریم از کتـاب مقـدّس شده که این ادعا در سدههای اخیر (به طور خاص در قـرن نـوزدهم و بیسـتم میلادی) از سوی خداناباوران و خاورشناسانی همچون اکسـیم رودنسـون، آبراهـام گـایگر، ویلیام تسـدال، هارتوی هرشفلد، ریچارد بل و … به صورت گسترده طـرح و بررسی شدهاست. از سوی دیگر قرآن کریم خود را کلام الهی معرفی کرده و دیگران را به همانندآوری فراخوانده است. مخالفان ضمن عدم پذیرش این موضوع، سعی کردهاند در راستای خدشه بر آن، شبهاتی خصوصاً در بخش علوم طبیعی وارد آورده و از این رهگذر گزارههای علمی قرآن کریم را خطای علمی معرفی نمایند. اخیراً نیز کلیه شبهات قرآنی که قبلاً توسط مخالفان، خداناباوران و مستشرقان مطرح شده بود، به انضمام خلق شبهات جدید، در قالب کتابی با عنوان «نقد قرآن»، منتشر گردیده که به ادعای مخالفان، جامع‌ترین و کامل‌‌ترین کتاب در زمینه نقد قرآن میباشد. نشر گسترده کتاب در فضای مجازی، باعث استقبال خوانندگان از این کتاب شده و آسيبهاي اعتقادي مشهودي در آنها به وجود آوردهاست. تأثير كتاب مذكور موجب شده كه مطالب آن، به زبانهاي ديگر نيز ترجمه شده و این شبهات به اذعان صاحبنظران، بین المللی شود. لذا با توجه اهمیت موضوع، محقق قصد دارد با مبنا قرار دادن این کتاب و گزینش شبهات بینالمللی آن (از قبیل: اقتباس قرآن از کتاب مقدس و اشعار جاهلی عرب، محیط زدگی قرآن، خرافه انگاری گزاره های علمی قرآن، اسطوره انگاری قصص قرآنی، تعدد زوجات در اسلام و …)، به نقد آنها پرداخته و از حقانیت قرآن کریم و نظریه اعجاز آن دفاع نماید.
یکى از روشهاي مقابله مخالفان با دین اسلام که امروزه شدت گرفته، ترویج شبهات علیه قرآن کریم در قالب نقدهای ظاهراً مستدل و منطقی بوده و در این خصوص فضای مجازی نیز به یکی از بسترهای اصلی ترویج این شبهات بدل شده است. به نظر می رسد دلیل تشدید چنین اقداماتی این است که آنها مشاهده کردهاند که شبهات دینی و اعتقادی تا چه اندازه میتواند در تضعیف جوامع اسلامی موثر واقع شود. اما به اذعان صاحبنظران در مقابله با این معضل، عملکرد مناسبي وجود نداشته و آثار ایجاد تزلزل در اعتقادات بخشی از افراد جامعه را میتوان مشاهده کرد.
در همین راستا اخیراً کتابی با عنوان «نقد قرآن»، نوشته شخصی به نام سها (نام مستعار) به صورت گسترده در فضای مجازی منتشر گردیده که به ادعای مخالفان، جامع‌ترین و کامل‌‌ترین کتاب در زمینه نقد قرآن میباشد. تلاش نویسنده در این کتاب، اثبات وجود خطا و ضعف در قرآن کریم است. ناقد قرآن در اثبات این ادعا، به بررسی انتقادی آیات قرآن کریم در جنبههای گوناگون (علمی، ادبی، اخلاقی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، قضایی) پرداخته و نتایج بررسیهای خود را در قالب 23 فصل ارائه کردهاست. با وجود گسترده بودن موضوعات مطرح شده در کتاب، ترتیب عناوین و نظم حاکم بر موضوعات، قابل درک و فهم بودن، نوشتار ساده و روان، ارائه استدلال و مدارک و شواهد علمی، بررسی جزئی و موشکفانه، نگاه به ظاهر تیزبینانه نویسنده در طرح شبهات عليه قرآن كريم و بیان دلایل ظاهراً عقلاني و منطقي، به همراه انتشار گسترده کتاب در فضاهای رسانهای و مجازی، باعث استقبال خوانندگان از این کتاب شده و آسيبهاي اعتقادي مشهودي در آنها به وجود آوردهاست. تأثير كتاب مذكور موجب شده كه مطالب آن، به زبانهاي ديگر نيز ترجمه شوند كه اين موضوع نشان دهنده حمايت جريانهاي ضد ديني و اسلامي از فرصت به دست آمده میباشد.
با توجه به اينكه قرآن کریم مهم‌ترین سند اعتبار اسلام و اصلیترین حجت بر حقانیت و رسالت خاتم پیامبران (ص) است، ایجاد تردید در ذهن معتقدان به قرآن، زمینه اجرایی شدن آن را سست و اساس اسلام با چالشی جدی مواجه کرده و با تردید در آن، دلیلی بر گرایش به دین خاتم باقی نخواهد ماند. لذا با عنایت به حساسیت موضوع، مراجع عظام تقليد، اساتید و محققان حوزوی و دانشگاهی تا حدودی نسبت به بررسی و پاسخ به شبهات مطرح
شده در این کتاب اقدام کردهاند که نتیجه آن نگارش کتب، مقالات و پایانامههایی در این خصوص بودهاست. اما به دلیل پراکندگی و نیز ضعف اقناعی برخی از این آثار و تحقیقات، تلاشها مذکور هنوز منتج به نتیجه قابل قبولی برای جامعه هدف (افراد اجتماع) در قالب یک کتاب منسجم نشدهاست.